سئوال 2 :

ابتدا بیمه نامه عمر را تعریف  و در مورد ارتباط  یا عدم ارتباط این نوع بیمه نامه با ارث و قواعد مربوط به آن توضیح میدهیم؟

بیمه عمر و سرمایه گذاری ، نوع جدیدی از بیمه عمر میباشد که علاوه بر پوشش بیمه عمر سود تضمینی مرکب به همراه سود مشارکت نیز به بیمه گذار تعلق میگیرد. شما بر پایه نیازهای خود و خانواده ، در ابتدا ، میزان سرمایه لازم برای پوشش خطر فوت را انتخاب می‌کنید و با توجه به توان مالی خود، مبالغ حق بیمه و نحوه پرداخت آن را برمی‌گزینید. حق بیمه‌های پرداختی شما پس از کسر حق بیمه لازم برای پوشش فوت و پوششهای اضافی ، به اندوخته سرمایه‌گذاری شما افزوده میشود.

بیمه عمر و عدم رابطه آن با ارث و وصیت

در قانون بیمه مصوب 7/2/1316،مواد 27و35(مجموعه قوانین سال 1316،صفحه 5 به بعد) به بیمه عمر پرداخته شده است.

قطع نظر از انواع بیمه عمر، هدف بیمه گذار از این بیمه ،معمولا معنوی، دور اندیشی وتامین آتیه اعضای خانواده است؛به این ترتیب که فرد بیمه عمر می شود تا آینده شخص ثالثی (که از خانواده او یا دیگری است)را تامین نماید ودر صورت فوت او،استفاده کننده ازسرمایه بیمه عمر(شخص یا اشخاص ثا لث)،از سرمایه بیمه عمرکه از بیمه گر دریافت می کند،تاحدودی تامین ودر رفاه باشد.

امروزه دولتها نیز موجب شده اند تا این نهاد مفید،گسترش یابد و ورثه کارکنان(ویا افرادی که کارمند تعیین می نماید.)،پس از فوت بیمه شده،مبلغ قابل توجهی از بیمه گر دریافت کنند؛که برای مثال می توان به قانون بیمه عمر وحوادث پرسنل نیروهای مسلح وزارت دفاع وپشتیبانی نیروهای مسلح وسازمانهای تابعه یا وابسته به آنها(مصوب سال 1335 واصلاحات سال 1376)ویا تصویب نامه راجع به بیمه حادثه وفوت کلیه باز نشستگان ومستخدمان اعم از لشگری یا کشوری(مصوب 25/10/84هیات وزیران) اشاره نمود.

از طرف دیگر،شرکتهای بیمه نیز یکی از اهداف تاسیس خود را ایجاد تامین و اطمینان مورد نیاز جامعه از طریق انجام و تعمیم انواع بیمه های بازرگانی مورد نیاز جامعه می دانند.

از جنبه شرعی بحث های فراوانی راجع به انواع بیمه مطرح شده است.ولی در هر حال قانون بیمه مورد ایراد شورای نگهبان قرار نگرفته وفقهای ما نیزمعمولا بیمه عمر را صحیح می دانند"مانند رهبر کبیر(ره)و رهبرمعظم انقلاب اسلامی به ترتیب در رساله توضیح المسائل و رساله اجوبه الاستفتائات."

ازلحاظ قانونی ، همان گونه که اشاره شد،این نوع بیمه از سالهای دور در نظام حقوقی ما پذیرفته شده وبیمه عمرنوعی عقد غیر معّین است که می توان آنرا براساس اراده آزاد طرفین ودر قالب ماده 10قانون مدنی وحتی عقد صلح منعقد نمود.

درمورد اینکه سرمایه بیمه عمر که به شخص ثالث تعلق می گیرد،ذینفع آن چه کسی است؟

ماده 24 قانون بیمه مقرر می کند: وجه بیمه عمر که باید بعد ازفوت پرداخته شود،به ورثه قانونی متوفی پرداخته می شود مگر اینکه در موقع عقد بیمه یا بعد از آن در سند بیمه قید دیگری شده باشد که در این صورت وجه بیمه متعلق به کسی خواهد بود که در سند بیمه اسم برده شده است. بدین ترتیب نتیجه می گیریم که سرمایه بیمه عمرپس از فوت بیمه گذار،متعلق به ورثه یا شخص ثالثی می باشد که در سند بیمه از او نام برده شده است.

لذا این سرمایه ترکه متوفی به معنای خاص و ارث نیست که طبق ماده 862و940 به بعد قانون مدنی و قواعد مندرج در این قانون ، تقسیم شود. بلکه، تاسیس حقوقی خاص و حقی است که طبق قانون بیمه ، پس ازفوت بیمه گذار بایستی به شخص یا اشخاص ثالثی که در بستن پیمان هیچ گونه نقشی نداشته اند،پرداخت گردد. (این افراد ممکن است ورثه یا غیراز آنان باشند.)

بدین ترتیب سرمایه بیمه عمر، به نسبت مساوی بین صا حبان حق تقسیم می شود . مگر آنکه بیمه شده ، به نحو دیگری در خواست ومقرر نموده باشد. زیرا فرض ماده 24 قانون بیمه ، این است که وجه بیمه عمر، برای ورثه اختصاص داده شده است. مگر اینکه در موقع عقد بیمه یا بعد از آن در سند بیمه قید دیگری شده باشد.به بیان دیگر ، اگر در قرار داد بیمه عمر راجع به اینکه ذینفع چه کسی است؛ سکوت وجود داشته باشد، ناگزیر سرمایه مزبور به ورثه قانونی بیمه شده (آنهم به نسبت مساوی) تقسیم می شود نه به نسبت قاعده ارث که دارای مقررات ویژه ای است و قابلیت شمول به غیر مورد ارث ندارد.

بحث دیگر این است که برابر ماده 25 قانون بیمه ؛ بیمه گذار حق دارد ذی نفع در سند بیمه عمر خود راتغییر دهد مگر آنکه به دیگری انتقال داده و بیمه نامه را هم به منتقل الیه تسلیم کرده باشد:

بنا براین، بیمه گذار همواره می تواند ذی نفع مقیّد در سند بیمه عمرش را تغییر دهد وفرد دیگری را به جای او قرار دهد.البته نباید این امر موجب شود،تاسیس حقوقی بیمه عمر با وصیت اشتباه گردد ؛ چون طبق ماده 839 قانون مدنی (هم)،اگر موصی ثانیا وصیتی بر خلاف وصیت اول نماید ،وصیت دوم صحیح است. زیرا، احکام این دو با یکدیگر اختلاف دارد. مثل اینکه براساس ماده 843 قانون مدنی :وصیت به زیاده برثلث ترکه نافذ نیست مگر به اجازه وراث واگر بعض از ورثه اجازه کند فقط نسبت به سهم او نافذ است. حال آنکه در بیمه عمر چنین قیدی وجود ندارد، وقانوناً هیچ کس نمی تواند به تصمیم بیمه گذار مبنی براینکه ذی نفع چه کسی وسهم وی چه مقدار بوده است،اعتراض نماید.فلذا بیمه عمر با ارث یا وصیت ، اگرچه ممکن است از جهت شکلی تشابهاتی داشته باشد.اما، ماهیتا اینها بایکدیگر تفاوت دارند وهریک دارای احکام جدا گانه و ویژه است.

مزیت های این نوع بیمه نامه چیست؟

تامین خاطر و آرامش خیال

همگی ما تصویری از آینده را تجسم می نماییم که در آن رفاه و امنیت مالی خانواده خویش که خواستی قلبی برای همه ماست درخشش می نماید. آنچه ما را در رسیدن به این هدف نائل می نماید حاصل دسترنج و تلاش ماست در طول سالیانی که پیش رو داریم. اگر این سالیان و آنچه حاصل گذر زمان است آن قدر که ما انتظار داریم به درازا نیانجامد جبران آن با چه کسی است؟

بیمه عمر مناسب تصویری را که ما از آینده تجسم می نماییم جاودانه می نماید. آسودگی و آرامش خاطر از رفاه و تامین خانواده ما حداقل حاصل آن است که خود به تنهایی از ارزش والایی برخوردار است.

دسترسی فوری به پول نقد

در شرایط ناگوار ماهیت نقدی بودن این سرمایه گذاری به همراه سرمایه بیمه عمر حائز اهمیت می نماید. بدون قید و بند های ناشی از ضوابط مالیاتی و انحصار وراثت سرمایه مذکور می تواند در تامین مخارج بازماندگان به گونه ای موثر راهگشا بوده و تا زمانیکه بازماندگان خود را با شرایط جدید وفق دهند به خوبی ایفای نقش نماید.

• سرمایه بیمه عمر و سرمایه گذاری همواره به هر میزان از معافیت مالیاتی برخوردار است و مبلغ قابل پرداخت در صورت فوت به ذینفع شما تابع قانون ارث نخواهد بود.

تعیین ذینفع به سلیقه خود شما

در بیمه عمر و سرمایه گذاری شما شخصاً قادر هستید به انتخاب خود تعیین نمایید که چه کسانی و هرکدام به چه میزان می توانند از مزایای این بیمه نامه استفاده نمایند. حال اینکه در مورد سایر اموال و داراییها این امر تابع قانون انحصار وراثت می باشد.

اکثر این مطلب از پرتال اطلاع رسانی وکالت آنلاین گرفته شده است.