سئوال 9 : بیمه اتکایی چیست؟
شنبه, ۲ خرداد ۱۳۹۴، ۱۰:۴۳ ق.ظ
ﺍﺯ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﻭﻟﯿﻪ ﺑﯿﻤﻪ ﺩﺭ ﮐﻠﯿﻪ ﺭﺷﺘﻪﻫﺎ ﺍین اﺳﺖ ﮐﻪ ﺭﯾﺴﮏ ﺑﯿﻤﻪ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻭﺳﯿﻌﯽ ﭘﺨﺶ ﺷﻮﺩ. ﺑﯿﻤﻪ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﺍﯾﻦ ﺍﺻﻞ ﺍﺳﺖ.
ﺑﯿﻤﻪ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﺻﺎﺩﺭﮐﻨﻨﺪﻩ ﺑﯿﻤﻪﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﻗﺎﺩﺭ ﻣﯽﺳﺎﺯﺩ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻭ ﺫﺧﺎﯾﺮ ﺧﻮﺩ ﺑﺨﺸﯽ ﺍﺯ ﺭﯾﺴﮑﻬﺎﻱ ﺻﺎﺩﺭﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﺧﻮﺩ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﺎﺯﺍﺩ ﺑﺮ ﺗﻮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﯿﻦ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮﺍﻥ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﺪ . ﺑﻪ ﺑﯿﺎﻥ ﺩﯾﮕﺮ, ﺑﯿﻤﻪ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﺭﺍ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺗﻮﺯﯾﻊ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺭﯾﺴﮏ ﻧﺎﻣﯿﺪ. ﺑﯿﻤﻪ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﺻﺎﺩﺭﮐﻨﻨﺪﻩ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻎ ﺧﺎﺻﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽ ﺍﻭ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻧﮑﻨﺪ, ﺑﻠﮑﻪ ﺭﯾﺴﮑﻬﺎﻱ ﺑﺰﺭﮒ ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﻫﺎﻱ ﺑﺎﻻ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺍﺣﺘﯽ ﻗﺒﻮﻝ ﻭ ﻣﺎﺯﺍﺩ ﺭﺍ ﺑﯿﻤﻪ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽﮐﻨﺪ.
ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﯿﻤﻪ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﺷﺮﮐﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺨﺸﯽ ﺍﺯ ﺻﺎﺩﺭﻩﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺷﺮﮐﺖ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻧﺪﻩ ﻧﺎﻣﯿﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ. ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻧﺪﻩ ﺑﺎ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻣﺴﺘﻘﻠﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺑﯿﻤﻪ ﺑﯿﻦ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻧﺪﻩ ﺑﺎ ﺑﯿﻤﻪﮔﺬﺍﺭ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺍﯾﻨﮑﻪ هیچگونه ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﯿﻦ ﺑﯿﻤﻪﮔﺬﺍﺭ ﻭ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﺤﻘﻖ ﺧﻄﺮ ﺑﯿﻤﻪﮔﺬﺍﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺭﯾﺎﻓﺖ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﻭ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺳﻬﻢ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮﺍﻥ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﺭﺍ ﺧﻮﺩ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻭ ﻭﺻﻮﻝ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ.
ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺩﯾﮕﺮﻱ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻣﻨﻔﮏ ﻭ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﻮﺩﻥ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺑﯿﻤﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺍﺯ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﯿﻤﻪ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﯽﺁﯾﺪ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﺩﭼﺎﺭ ﻭﺭﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﻭ ﺍﻋﺴﺎﺭ ﺷﻮﺩ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻧﺪﻩ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﻤﻪﮔﺬﺍﺭ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻧﺪﻩ ﻭﺭﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﯿﺰﺍﻥ ﺳﻬﻢ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻧﺪﻩ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﺪﻫﯽ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﺟﺰﻭ ﺩﺍﺭﺍﯾﯽ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻧﺪﻩ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﯽﺷﻮﺩ.
ﺑﯿﻤﻪ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﺻﺎﺩﺭﮐﻨﻨﺪﻩ ﺑﯿﻤﻪﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﻗﺎﺩﺭ ﻣﯽﺳﺎﺯﺩ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻭ ﺫﺧﺎﯾﺮ ﺧﻮﺩ ﺑﺨﺸﯽ ﺍﺯ ﺭﯾﺴﮑﻬﺎﻱ ﺻﺎﺩﺭﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﺧﻮﺩ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﺎﺯﺍﺩ ﺑﺮ ﺗﻮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﯿﻦ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮﺍﻥ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﺪ . ﺑﻪ ﺑﯿﺎﻥ ﺩﯾﮕﺮ, ﺑﯿﻤﻪ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﺭﺍ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺗﻮﺯﯾﻊ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺭﯾﺴﮏ ﻧﺎﻣﯿﺪ. ﺑﯿﻤﻪ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﺻﺎﺩﺭﮐﻨﻨﺪﻩ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻎ ﺧﺎﺻﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽ ﺍﻭ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻧﮑﻨﺪ, ﺑﻠﮑﻪ ﺭﯾﺴﮑﻬﺎﻱ ﺑﺰﺭﮒ ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﻫﺎﻱ ﺑﺎﻻ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺍﺣﺘﯽ ﻗﺒﻮﻝ ﻭ ﻣﺎﺯﺍﺩ ﺭﺍ ﺑﯿﻤﻪ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽﮐﻨﺪ.
ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﯿﻤﻪ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﺷﺮﮐﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺨﺸﯽ ﺍﺯ ﺻﺎﺩﺭﻩﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺷﺮﮐﺖ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻧﺪﻩ ﻧﺎﻣﯿﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ. ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻧﺪﻩ ﺑﺎ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻣﺴﺘﻘﻠﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺑﯿﻤﻪ ﺑﯿﻦ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻧﺪﻩ ﺑﺎ ﺑﯿﻤﻪﮔﺬﺍﺭ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺍﯾﻨﮑﻪ هیچگونه ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﯿﻦ ﺑﯿﻤﻪﮔﺬﺍﺭ ﻭ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﺤﻘﻖ ﺧﻄﺮ ﺑﯿﻤﻪﮔﺬﺍﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺭﯾﺎﻓﺖ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﻭ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺳﻬﻢ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮﺍﻥ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﺭﺍ ﺧﻮﺩ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻭ ﻭﺻﻮﻝ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ.
ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺩﯾﮕﺮﻱ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻣﻨﻔﮏ ﻭ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﻮﺩﻥ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺑﯿﻤﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺍﺯ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﯿﻤﻪ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﯽﺁﯾﺪ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﺩﭼﺎﺭ ﻭﺭﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﻭ ﺍﻋﺴﺎﺭ ﺷﻮﺩ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻧﺪﻩ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﻤﻪﮔﺬﺍﺭ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻧﺪﻩ ﻭﺭﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﯿﺰﺍﻥ ﺳﻬﻢ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻧﺪﻩ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﺪﻫﯽ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﺍﺗﮑﺎﯾﯽ ﺟﺰﻭ ﺩﺍﺭﺍﯾﯽ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻧﺪﻩ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﯽﺷﻮﺩ.
ﮐﻠﯿﻪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻫﺎﯼ ﺍﺗﮑﺎﺋﯽ ﺭﺍ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﻭ ﺷﮑﻞ ﮐﻠﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮﺩ.
ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎﯼ ﺍﺗﮑﺎﺋﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﻭ ﻏﯿﺮ ﻧﺴﺒﯽ.
ﺑﯿﻤﻪ ﺍﺗﮑﺎﺋﯽ ﻧﺴﺒﯽ : ﺑﯿﻤﻪ ﮔﺮﺍﺗﮑﺎﺋﯽ ﺳﻬﻢ ﺛﺎﺑﺘﯽ ﺍﺯ ﮐﻠﯿﻪ ﺗﻌﺪﺍﺕ ﺑﯿﻤﻪ ﮔﺮ ﺍﻭﻟﯿﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﺍﻭﻟﯿﻪ ﻣﯽﭘﺮﺩﺍﺯﺩ.
ﺑﯿﻤﻪ ﺍﺗﮑﺎﺋﯽ ﻏﯿﺮ ﻧﺴﺒﯽ : ﺑﯿﻤﻪ ﮔﺮ ﺍﺗﮑﺎﺋﯽ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺧﺴﺎﺭﺍﺕ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻣﺒﻠﻎ ﺧﺎﺻﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻣﻠﺰﻡ ﺑﻪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ.
